Ders 1: Rus-Kiril Alfabesi

Adını onu geliştiren Ortodoks rahipleri Kiril ve Metodius'tan alan Kiril alfabesine dayalı Rus alfabesi, herhangi bir sebeple Rusça öğrenmeye karar verenlerin öğrenim süreçlerinde, henüz ilk karşılaşmada gözlerini korkutan büyük bir engel olarak algılanmaktadır. Rusça öğrenme isteklisi çoğu kişi, daha alfabeyi görür görmez fikrini değiştirmekte ve Rusça öğrenmekten vazgeçmektedir. Büyük bir çoğunluk ise alfabeyi gözünde öylesine büyütmektedir ki, sanki alfabeyi öğrendikten sonra Rusçayı artık tam anlamıyla öğrenmiş olacakları ve ilerisinin o kadar da zor olmayacağı gibi fikirlere kapılırlar.

Ancak Rus alfabesini öğrenmek hiç de düşünüldüğü kadar güç değildir. Alfabe, iyi bir analiz, pratik ve tekrarla birkaç saat içinde öğrenilebilecek kadar basittir aslında. Şimdi gelin hep birlikte Rus alfabesini biraz daha yakından tanıyalım:

Görüldüğü üzere Rus alfabesi toplamda 32 harf ve işaretten oluşmaktadır. Rusçada bazı istisnalar ve vurgu durumları dışında harfler, Türkçede olduğu gibi yazıldığı şekilde okunmaktadır. Harflerle ilgili bilinmesi gereken bazı özel durumlar şunlardır:

- "Е, e" harfi kelime başında ve kelime içinde ünlülerden sonra [ye] olarak okunurken kelime içerisinde ünsüzlerden sonra [e] olarak okunur. örn: Елена [Yelena]

- "Ё, ё" harfi de kelime başında ve kelime içinde ünlülerden sonra [yo'] olarak okunurken kelime içerisinde ünsüzlerden sonra [ö] sesini karşılamaktadır. örn: ёлка [yo'lka] "Yılbaşı ağacı".

- "Э" harfi genellikle kelime başında bulunur ve [e] sesini karşılamak için kullanılır. örn: экватор [ekvator]

- Türkçedeki "C, c" harfini ve sesini karşılamak için Rusçada "д" ve "ж" harfleri birleştirilerek (дж), tek bir ses için kullanılır. örn: джума [cuma]

 Şimdi alfabedeki harfleri öğrenirken izlenilecek metotlar üzerine biraz konuşalım:

-Yukarıdaki tabloda А, К, М, О, Т gibi harflerin Türkçedeki karşılıklarıyla aynı olduğunu gözlemleyebilirsiniz. Bunu bilmek öğrenmemiz gereken yeni harf sayısını azaltacak ve öğrenme süremizi hızlandıracaktır.

-  Alfabeyi çeşitli benzetmeler ve anımsamalar kurarak ezberledikten sonra tam anlamıyla öğrenmek için uygulanması gereken en iyi yol sürekli pratik ve tekrardır. Buna alfabedeki harflerle, öncelikle kendi adınızı soyadınızı yazarak başlayabilirsiniz.
Örn: Фатих, Ахмет, Мехмет, Айше, Фатма итд. "Fatih, Ahmet, Mehmet, Ayşe, Fatma vs."

Daha fazla pratik içinse Rus alfabesiyle Türkçe olarak kendinizi tanıtan yazılar yazabilirsiniz.

Örn: Беним адым Али. Бен Русча огренмек истиёрум. Русь алфабеси чок колай. [Benim adım Ali. Ben Rusça öğrenmek istiyorum. Rus alfabesi çok kolay.]

Bunun gibi onlarca alıştırma yaparak alfabeye kısa sürede aşina olabilirsiniz. Yalnız burada Rusça baskı yazısı ve el yazısının birbirinden farklı olduğunu belirtmekte de fayda var. Yukarıda verilen harfler baskı yazısı harfleridir. El yazısı harfleri ise aşağıdaki tabloda gösterildiği şekildedir. Ancak ilk etapta baskı harfleriyle çalışmak öğrenmenizi hızlandıracağından, el yazısı çalışmalarına ilerleyen süreçte daha sonra çalışabilirsiniz.

Yazının sonlarına gelirken yine söylemekte fayda var ki birkaç saatte öğrenilebilecek Rus alfabesi, Rusça öğrenme sürecinde en kolay aşamadır. Rusça öğrenmenin asıl güçlüğü ise ne alfabede ne de padejleriyle (ismin halleri), fiil durumları ve çekimleriyle insanı bir hayli uğraştıran dilbilgisindedir. Asıl güçlük Rusça kelimelerin ezberlenmesi ve öğrenilmesi aşamasındadır. 

Başka bir yazıda görüşmek üzere ayrılırken bu konu ile ilgili yöneltmek istediğiniz her türlü soru ve yardım taleplerinizi aşağıdaki yorum bölümünden iletebileceğinizi hatırlatmak isterim.

Faydalı olması dileğiyle...

Bu dersle ilgili alıştırmalar: Rus Alfabesi İçin Alıştırma 

Ders 2: Rusça Harflerin Okunuşu ve El Yazısı